Werkgroep Materiële Volkscultuur: ‘Smeden’

Tot half vorige eeuw was de smid in onze dorpen een heel belangrijk beroep. Met in de Molenstraat onder andere Giel Crooymans opgevolgd door Janus. Martien van Zon en Janus van der Aalst op de Eindhovense weg

Boer, Burger en Industrie, overal was de smid leverancier van oplossingen. De samenwerking van wagenmaker van Mierlo in de Dreefstraat met de smid bij het maken en monteren van ijzerbeslag zoals het omkrimpen van het ijzeren loopvlak om het houten wiel. Geluid, geur en bezigheid waren kenmerken, denk maar aan het beslaan van paardenhoeven. Samengevat in Metaalbewerkers waarvan Sint Eloy de beschermheilige is voor verbinding en voorspraak.

Een greep uit onze objecten:

Spijkers: een veel gebruikte verbinder bij houtconstructies in vele maten gesmeed. De eerste een gesmeed exemplaar van 20 cm lang of 8 duim, er naast een huidige draadnagel van 20 cm. Spijkers smeden werd voor de leerling smid gebruikt om ervaring op te doen.

Knijptang: opleiding tot smid was de Meester-Knecht waar werkstukken gemaakt moesten worden onder toezicht van Gilden. Deze is gemaakt eind 1800 met vele moeilijke bewerkingen en uiteindelijk een functionerend stuk gereedschap.

Venstersluiting: veel huizen hadden vensters tegen licht en kou. In open stand was een gesmede sluiting met een verzwaard deel functioneel en decoratief.

Schroefbouten: gesmeed en geperst, de schroefgang was grof en minder diep, gebruikt om voorwerpen met hout te verbinden

Ketting: een zeer breed gebied van toepassingen, elke schakel door wellen bij hoge temperatuur in mekaar geslagen tot een sterkte van het basismateriaal .

Tot slot een gezegde uit Mandos, 427-4:
Wie met de smid vrijt, kan ’n zwart smoel verwachten!