Elementen

Mijn hondje, een bijna zindelijke basset hound van acht jaar, heeft precies de vooropleiding om economie te gaan studeren; hij koos gelukkig anders, want anders was hij er, om überhaupt uitspraken op zijn vakgebied te kunnen doen, voor het gemak van uitgegaan dat elke verzameling er een is met een eindig aantal items, terwijl de gemiddelde volwassene natuurlijk weet dat de wereld zo niet in elkaar zit. Naarmate je ouder wordt, krijg je, moet ik toegeven, echter meer sympathie voor dingen die eindig zijn. Als Bob Dylan dood zou gaan, is er bijvoorbeeld eindelijk een kans om zijn complete oeuvre precies berekend en afgemeten ergens in je huis ingemetseld te krijgen. Zolang hij nog leeft kan zijn repertoire altijd nog groeien.

Uiteraard komt hier weer de sterfelijkheid zwaar ademend om te hoek kijken; er is immers een liaison tussen ontstaan en eindigheid. Het verzamelen – van wat dan ook – is een groeiproces en geen statische toestand van enkel zijn. Maar een situatie van voortdurende vorming bestaat niet; onze wereld kan nou eenmaal niet een accommodatie bieden aan een oneindig lang durende ontwikkeling. Omdat het worden op zich in onze schamele perceptie impliciet een totstandkoming is, heeft die conditie een onvermijdelijke tijdelijkheid ingebakken. Daarmee hoeven we economen met hun aanname dat elke verzameling kan worden voorgesteld als een variant op de verzameling van alle dichtbundels van Hans Lodeizen goddank nog geen gelijk te geven; een existentiële beschouwing van de wereld is per slot niet hetzelfde als een naïef model dat die wereld zou moeten representeren.

Ach, we verwarren hier bijna twee begrippen van verzameling met elkaar: er is de ultieme en definitieve collectie van bijvoorbeeld Bob Dylan-artefacts, en een willekeurige variëteit daarvan (die weer onderdeel is van de verzameling willekeurige verzamelingen). Dé verzameling is uiteindelijk altijd compleet, maar het verzamelen houdt op een gegeven moment op en dan is die verzameling op een bepaalde manier ook afgerond. Dat probeerde ik onlangs aan een econoom uit te leggen. Toonbeeld van vergeefse moeite – doe ik nooit meer. Weer iets voor de verzameling van dingen waar mijn tijd te kostbaar voor is.